Oprogramowanie antywirusowe – fanaberia czy konieczność

Zwrot oprogramowania antywirusowe, sugeruje nam ochronę wyłącznie przed wirusami dokonującymi mniejszej lub większej destrukcji oprogramowania. Jednak to nie do końca jest prawdą. Dzisiaj oprogramowanie antywirusowe, to potężne narzędzie zabezpieczające w sposób kompleksowy nasz komputer lub smartfon. Złożoność oprogramowania antywirusowego najlepiej wyjaśni nam Wikipedia, a my skupmy się na doborze właściwej ochrony.

Jeżeli oczekujecie Państwo na gotową i jednoznaczną odpowiedź dotyczącą oprogramowania antywirusowego dla Waszego komputera lub sieci komputerowej, to niestety musimy Was rozczarować. Nie istnieje jednoznaczna odpowiedź na tak postawione pytanie. Oprogramowanie zabezpieczające, dobiera się indywidualnie do zaistniałych potrzeb, możliwości sprzętu, oraz warunków finansowych. Dopiero analiza tych trzech składników, pozwala na dobór właściwego oprogramowania.

Określenie potrzeb ochrony posiadanych zasobów

Przed wyborem właściwego programu antywirusowego, musimy określić w sposób jednoznaczny jakie dane posiadamy, czy utrata tych danych lub przejęcie przez osoby trzecie będzie miała wpływ na nasze dalsze funkcjonowanie. Utrata danych wrażliwych takich jak bazy klientów, numery kart kredytowych, czy wreszcie hasła do serwisów transakcyjnych (np. banku), może w skrajnych przypadkach unieruchomić firmę i narazić nie tylko na straty prestiżowe, ale również na odpowiedzialność prawną.
Dlatego zastanówmy się, czy nasze potrzeby odpowiadają stanowi jaki posiadany, a dane jakie posiadamy są chronione przed dostępem wewnętrznym i zewnętrznym.

Określenie posiadanych zasobów sprzętowych

Z chwilą podjęcia decyzji o zakupie tzw. ochrony antywirusowej, musimy zweryfikować posiadany sprzęt na jakim chcemy zainstalować w przyszłości nasze oprogramowanie. Z doświadczenia naszego wynika, że 90% firm eksploatuje sprzęt do "pierwszej poważnej awarii" nie inwestując w jego rozbudowę, unowocześnianie i konserwację. Zatem jesteśmy teraz niejako zobligowani do określenia, czy sprzęt jest w stanie "udźwignąć" dodatkowe oprogramowanie, zajmujące zasoby pamięci, procesora i miejsce na dysku. Musimy pamiętać, że prawidłowa ochrona (antywirus) pracuje cały czas kontrolując nie tylko zapisane pliki na dysku, ale również działania użytkownika, połączenia internetowe oraz podłączone urządzenia takie jak karty SD, czy pendrive.

Warto zatem przed zakupem zainwestować w rozbudowę sprzętu zwiększając pamięć RAM lub procesor, a w skrajnych przypadkach wymienić komputer na nowszy model. Problemem może stać się sprzęt typu laptop, czy smartfon. Urządzenia te posiadają ograniczone możliwości w zakresie rozbudowy a w przypadku smartfonu możliwości te oscylują w granicach zera. Dlatego inwestycja w nowszy sprzęt może okazać się koniecznością.

Określenie warunków i środków finansowania

Nie każda firma posiada zasoby finansowe umożliwiające dokonanie inwestycji z dnia na dzień. Dlatego też musimy rozważyć zarówno nasze możliwości inwestycyjne, jak i sposób ich finansowania.
Zakup oprogramowania antywirusowego to spory wydatek, a zakup oprogramowania dla wielu stanowisk, to spory wydatek pomnożony przez ilość stanowisk na jakich ma w przyszłości ono być zainstalowane. Doliczyć też należy koszty wymiany lub modernizacji sprzętu komputerowego, oraz wydatek związany z opłaceniem pracy informatyków którzy dokonają tego wdrożenia.

Wybór oprogramowania

Nadszedł czas na wybór konkretnego systemu ochrony naszych zasobów komputerowych. W tym momencie każdy rozważny właściciel firmy, który dba o bezpieczeństwo zaprotestuje i powie, że istnieje spora grupa "darmowego" oprogramowania antywirusowego, a zatem nie musi ponosić żadnych kosztów związanych z zakupem a instalacją zajmą się pracownicy.
Takie myślenie na temat oprogramowania w ogóle, świadczy o nierozumieniu tematu licencjonowania, zaawansowania i warunków użytkowania nie tylko oprogramowania antywirusowego, ale oprogramowania jako takiego.
W znakomitej większości przypadków oprogramowanie antywirusowe dostarczane "za free" posiada ograniczenie licencyjne określone jako "do użytku prywatnego". Program taki może zostać zainstalowany na prywatnym komputerze użytkownika domowego, ale nie w firmie ani na komputerze który należy do firmy.
Kolejne ograniczenie związane z używanie darmowego oprogramowania wiąże się z warunkami na jakich otrzymujemy ten program do użytkowania. W świecie istniej smutna zasada która głosi, że:

Jeżeli coś jest za darmo, to Ty jesteś produktem

Zasada ta odnosi się niestety także do oprogramowania antywirusowego. Czytając uważnie licencję, możemy natknąć się na sformułowania z których wynika, że udzielasz zgody na przesyłanie danych na serwery producenta. Jakie to dane? Czasami jest to określone w sposób otwarty, najczęściej jednak informacja ta zawoalowana zostaje w nic nie znaczące sformułowania takie jak próbki, dane logów, czy inne pliki. Pamiętaj, że chronisz dane wrażliwe, przesyłanie niewiadomych "próbek" do miejsc nieznanych może skutkować nie tylko konsekwencjami wynikającymi z przepisów RODO, ale również udostępnieniem danych innym podmiotom spoza UE.

Kolejny problem wynikający z oprogramowania antywirusowego, to jego skuteczność. Jak dowodzą liczne testy przeprowadzone na początku roku 2019, znaczna część oprogramowania antywirusowego nie spełnia podstawowych zasad ochrony przed wirusami, trojanami i innymi zagrożeniami. Badania te zostały wykonane przez firmę AV-Comparatives w stosunku do oprogramowania na urządzenia mobilne. Z badań tych jasno wynika, ze spośród  250 aplikacji antywirusowych 170 nie spełniło podstawowych wymagań dotyczących ochrony. A z pozostałych 30% aplikacji tylko 1/3 uzyskała wynik zadawalający. Jak wynika z przeprowadzonych badań, część dostarczanego oprogramowania antywirusowego jest w sposób oczywisty szkodliwa lub daje nam poczucie złudnego bezpieczeństwa.
Nie ulegajmy sloganom marketingowym, kolorowym krzykliwym reklamom i zapewnieniom, że akurat to oprogramowanie jest najlepsze i chroni w 100%- bo to po prostu nieprawda.

Firma Jaronet&WebVision od szeregu lat dostarcza i instaluje oprogramowanie antywirusowe. Zdobyte doświadczenie, pozwala nam na zaoferowanie naszym klientom zabezpieczeń ochrony jednostek komputerowych. Nasze działania nacechowane są rozwaga i pogłębioną analizom potrzeb i zysków jakie niesie konkretna wersja dostarczonego oprogramowania zabezpieczającego. Zawsze stosujemy sprawdzone i wiarygodne rozwiązania, wychodząc z założenia, że działania muszą być adekwatne do potrzeb i możliwości.